VASİYETNAME NEDİR?

        Miras aktarmanın başlıca biçimlerinden olan vasiyet, kişinin ölümünden sonra malvarlığının ne olacağına,kimlerin nasıl yararlanacağına ya da hangi malının kime kalacağına  ilişkin isteklerini bildirdiği hukuki bir işlemdir.

        Vasiyette bulunan kişi, yani vasiyetçi bir vasiyetname hazırlayarak, ölümünden sonra yapılmasını istediklerini el yazısıyla, resmi ya da sözlü olarak bildirebilir. Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için yasal sınırlamalara ve biçimlere uyulması zorunludur.

          Vasiyette bulunmanın yasal bir hak sayılmadığı dönemlerde, insanlar mallarını göstermelik bir biçimde üçüncü kişilere satmak zorunda kalırlardı. Bu mallar daha sonra, ölenin isteğine uygun olarak paylaştırılırdı. Vasiyetname düzenleme hakkı Avrupa toplumlarının hukuk sistemlerine 16. yüzyılda girdi.

           Vasiyette bulunan kişi, malvarlığını belirli yasal sınırlamalar içinde istediği gibi paylaştırabilir. Ama eşinin ve çocuklarının tümüyle miras dışı bırakılması genellikle söz konusu olamaz. Hukuk sistemlerinin çoğunda eş ve çocuklara mirastan belirli oranlarda pay ayrılması öngörülmüştür. Vasiyetnamenin vasiyetçinin isteğini açıkça göstermesi ve yasalara uygun olması zorunludur. Vasiyetnamelerde, vasiyetten yararlanacak kişilerin hukuka aykırı davranması istenemez.

             Bir kişi düzenlediği vasiyetten ölene kadar vazgeçebilir, onu değiştirebilir ya da yenisini hazırlayabilir.
             Vasiyette bulunma hakkı yasayla tanınmış bir haktır. Kimse bu haktan insanları alıkoyamaz.
             Türk hukukunda vasiyetnameler el yazısıyla, resmi ya da sözlü olarak düzenlenebilir.

              El yazısıyla düzenlenen vasiyetnamelerde yer ve tarih belirtilmesi, vasiyette bulunanın el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olması gereklidir. Bu tür belgelerde tanığa gerek yoktur.

               Resmi vasiyetnameler ise noter, sulh yargıcı ya da ilgili başka bir resmi görevli tarafından düzenlenir.

      Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için iki tanık huzurunda okunması, görevli memur, vasiyetçi ve tanıklarca imzalanması gerekir.

Bazı durumlarda sözlü vasiyetnameler de geçerli sayılır. Hangi durumlarda sözlü vasiyette bulunulabileceği yasada belirtilmiştir.

 Ölüm tehlikesi, salgın ya da bulaşıcı hastalık, savaş ve doğal afet gibi, vasiyetçinin yazılı vasiyetname düzenleyemeyecek koşullarda bulunması durumunda iki tanık önünde yapılan sözlü vasiyetnameler geçerlidir. Vasiyetçi, bu vasiyetin en kısa sürede yazılı biçimde düzenlenmesi için iki tanığı vekil olarak da atamalıdır.

Vasiyetname hazırlamanın yasal koşulları ülkeden ülkeye değişir. İngiltere'de doğal olmayan durumlar dışında yalnızca resmi vasiyetler geçerliyken, ABD'de bazı eyaletlerde el yazısıyla ya da sözlü olarak yapılan vasiyetler de yasal sayılmaktadır.